ویندوز اکسپی (به انگلیسی: Windows XP) یکی از سیستمعاملهایی است که اسم رمز «ویسلر» (Whistler) را بر خود داشت، چرا که در طول توسعهٔ ویندوز ایکسپی بسیاری از کارکنان مایکروسافت در تفریحگاه ویسلر کانادا مشغول اسکی بودند. ویندوز ایکس پی بر روی هسته ویندوز انتی و ۲۰۰۰ پایهگذاری شد و جانشین دو ویندوز ۲۰۰۰ و ام یی گردید.
شرکت مایکروسافت ویندورز اکسپی را به منظور بهروزکردن رابط کاربر (شکل ظاهری برنامه)، افزودن ویژگیهای تازه، یکدستکردن «مبنای کد» بین اعضای مختلف خانواده مایکروسافت ویندوز و فراهم آوردن یک پلتفرم باثباتتر، پایهگذاری و در سال ۲۰۰۱ روانه بازار کرد.
ویندوز اکس پی که در اکتبر ۲۰۰۱ عرضه شد، یکی از محبوبترین سیستمهای عامل کامپیوتر در جهان به شمار میرود که گفته میشود بیش از چهارصد میلیون نسخه از آن در حال استفاده است.با این حال مایکروسافت اعلام کرده دیگر به شرکتهای عمده سازنده کامپیوتر نظیر دل، اچ پی و توشیبا مجوز نصب سیستمعامل قبلی را بر روی کامپیوترهای تولیدی نخواهد داد، و از ژانویه ۲۰۰۸ ویندوز اکس پی بر روی کامپیوترهای جدید عرضه نخواهد شد.
ویندوز اکسپی در ابتدا در دو نسخه خانگی و حرفهای عرضه شدهبود. ویندوز اکسپی از چندین زبان مختلف پشتیبانی میکند.
حداقل | توصیه شده | |
سرعت پردازش | ۲۳۳ مگا هرتز | ۳۰۰ مگا هرتز و یا بیشتر |
حافظه RAM | 64 مگابایت | ۱۲۸ مگابایت |
کارت گرافیک | سوپر ویجیای (۸۰۰x۶۰۰) و یا تفکیکپذیری بالاتر | |
فضای خالی دیسک سخت | حدود ۱٫۵ گیگابایت و یا بیشتر (۱٫۸ گیگابایت فضای اضافه برای سرویس پک دو، ۹۰۰ مگابایت فضای اضافه برای سرویس پک سه) | |
گرداننده نوری | سیدی یا دیویدی-رام (فقط برای نصب ابزارها بوسیله دیویدی یا سیدی) |
ویندوز XP در ویراشهای مختلفی ارائه شدهاست که از رایجترین آنها میتوان به ویندوز XP ویرایش خانگی برای کاربران خانگی ویندوز XP حرفهای که قابلیتهای دیگری همچون پشتیبانی از دامنه ویندوز سرور را دارد مناسب کاربران حرفهای و تجاری است، اشاره کرد. ویندوز XP ویرایش Media Center نیز در حقیقت همان ویندوز XP حرفهای است که قابلیتهای اضافی در مورد سیستمهای چند رسانهای همچون تماشای TV، مشاهده DVD و شنیدن موزیک دارد. ویندوز XP ویرایش Tablet PC برای اجرا در پلت فرمهای Table PC طراحی شدهاست. همچنین دو ویرایش ۶۴ بیتی از ویندوز XP وجود دارد: ویندوز XP ویرایش ۶۴ بیتی برای پردازندههای تیانیوم و ویندوز XP ویرایش حرفهای x۶۴ برای پردازندههای x۸۶-۶۴
ویندوز XP به خاطر بهبود کارایی و پایداری نسخههای قبلی ویندوز، مورد توجه قرار گرفتهاست. در ویندوز XP، واسط گرافیکی کاربر کاملاً از نو طراحی شدهاست و بسیار کاربرپسندتر از نسخههای قبلی ویندوز مایکروسافت است. قابلیتهای مدیریت نرم افزاری جدیدی در XP معرفی شدهاند که کاربران را از جهنم DLLها که در نسخههای قبلی همه را به ستوه درمی آورد، رهایی میبخشد. XP اولین نسخه از ویندوز است که از فعال سازی محصول برای مقابله با قوانین تخلف نرم افزاری استفاده میکند. با وجود تمام قابلیتهای موجود، XP به خاطر آسیب پذیریهای امنیتی، وجود برنامههای جانبی مایکروسافت همچون اینترنت اکسپلورر و ویندوز مدیا پلیر در ویندوز به صورت پیش فرض و برخی زمینههای واسط کاربر، مورد انتقاد کاربران قرار گرفتهاست. در ویرایش اصلی ویندوز، ویرایش خانگی برای کاربران خانگی و ویرایش حرفهای، برای کاربران حرفهای و تجاری است. علاوه بر این ویرایش Media Center نیز موجود میباشد.
در زیر برخی از قابلیتهای اضافی ویندوز XP نسخه حرفهای نسبت به نسخه خانگی آمدهاست:
توانایی پیوستن به دامنه ویندوز سرور، گروهی از کامپیوترها که از راه دور به وسیله یک یا چند سرور مرکزی مدیریت میشوند (اکثر کسب و کارهایی که از ویندوز استفاده میکنند دامنه و ویندوز سرور دارند).
استفاده از طرحهای لیست کنترل دسترسی برای تعیین اجازه دسترسی به فایلها به کاربران خاص، البته کاربران میتوانند از ابزارهایی برای از بین بردن این اجازه دسترسیها استفاده کنند. رفتن به Safe Mode یکی از راههای اصلاح لیست کنترل دسترسیها است.
سرور سرویسهای ترمینال که امکان استفاده از ویندوز را به کاربران کامپیوترهای دیگر از طریق شبکهٔ محلی یا اینترنت میدهد.
فولدر و فایلهای offline که به PC امکان ذخیره و اجرای یک کپی از فایلهای کامپیوترهای دیگر موجود در شبکه در حالت قطع بودن اتصال را میدهد.
سیستم فایل رمزنگاری شده، که فایلهای ذخیره شده در هارد دیسک را رمزنگاری میکند و در نتیجه به کاربران غیرمجاز دیگر اجازه خواندن آنها را نخواهد داد.
قابلیتهای مدیریتی متمرکز شده، شامل سیاستهای گروهی، نصب و نگهداری خودکار نرم افزار، سرویسهای نصب از راه دور (RIS)
پشتیبانی از دو واحد پردازش مرکزی و تواناییهای هایپر تردینگ که در پردازندههای مدرن به عنوان بخشی از یک پردازنده فیزیکی در نظر گرفته میشود
ویندوز XP برای سخت افزارهای خاص
مایکروسافت نسخههای سفارشی از ویندوز XP برای بازار سخت افزارهای خاص را نیز عرضه کردهاست. پنج نسخه از XP برای سخت افزارهای خاص است که دوتای آنها مخصوص پردازندههای ۶۴ بیتی است.
ویرایش ۶۴ بیتی ویندوز اکسپی
«ویرایش ۶۴ بیتی ویندوز XP» برای کامپیوترهای با پردازنده اتیانیوم طراحی شدهاست. عرضه این نسخه در سال ۲۰۰۵ پس از اتمام تولید سیستمهای ایتانیوم، توسط کمپانی Hewlett Packard آخرین کمپانی عرضه کننده سیستمهای ایتانیوم متوقف شد. البته در نسخههای سرور ویندوز همچنان از پردازندههای ایتانیوم پشتیبانی میشود.
ویرایش x۶۴ ویندوز XP حرفه ای
«ویرایش x۶۴ ویندوز حرفه ای» بر اساس ویندوز سرور ۲۰۰۳ طراحی شدهاست و پردازندههای AMD ۶۴ و نسخه توسعه یافته معماری IA-۳۲ اینتل را پشتیبانی میکند. این معماری در چیپهای Opteron و Athlon ۶۴ شرکت AMD و نسخههای توسعه یافته EM64T با سازگاری گسترده چیپهای اینتل یافت میشود. مایکروسافت در نسخههای قبلی ویندوز نیز میکروپروسسورهای خاص را پشتیبانی میکرد. البته ویندوز NT پردازندههای ۶۴ بیتی را به عنوان ۳۲ بیتی در نظر میگرفت. فایلهای لازم برای تمام معماریهای مختلف پردازندهها در CD نصب XP موجود است و نیازی به خرید نسخههای مجزا نمیباشد.
ویرایش Media Center ویندوز اکسپی
«ویرایش Media Center ویندوز XP» برای کامپیوترهای media center پیاده سازی شدهاست. این نسخه تنها در همان کامپیوترها موجود است و به صورت مجزا به فروش نمیرسد. در سال ۲۰۰۳ این نسخه تحت عنوان «ویندوز XP ویرایش Media center ۲۰۰۳» به هنگام شد که قابلیتهای جدیدی همچون امکان استفاده از رادیو FM به آن اضافه شده بود. در سالهای ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵ نیز این ویرایش ارتقاء داده شد.
ویرایش Tablet PC ویندوز اکسپی
مایکروسافت این نسخه را به طور خاص برای کامپیوترهای لپ تاپ/نت بوک که به آنها اصطلاحاً Tablet PC میگویند، طراحی کردهاست. این ویرایش یادداشتهای دست نوشته، صفحات نمایش تصویر-گرا و صفحات نمایش حساس به قلم را پشتیبانی میکنند. این ویرایش نیز به همراه کامپیوتر Tablet به فروش میرسد و امکان خرید مجزای آن وجود ندارد.
ویندوز XP نهفته
این ویرایش برای کاربرد در وسایل الکترونیکی خاصی همچون بستههای Set-top، کیوسک ها، دستگاههای خودپرداز، وسایل پزشکی، دستگاههای POS و مولفههای پروتکل صدا روی اینترنت (VOIP) پیاده سازی شدهاست.
ویندوز پایه برای کامپیوترهای شخصی قدیمی
در جولای ۲۰۰۶ مایکروسافت یک نسخه محدود شده(thin-client) از ویندوز XP برای PCهای قدیمی ارائه کرد که تنها برای مشتریان بیمه نرم افزاری مایکروسافت مایکروسافت که میخواهند سیستم عامل خود را به XP ارتقا دهند ولی به هر دلیل تمایلی به خرید سخت افزارهای مورد نیاز برای XP ندارند، عرضه میشود.
ویرایش مبتدی ویندوز XP
این ویرایش ویندوز XP نسخه ارزان قیمتی است که در کشورهای تایلند، ترکیه، مالزی، اندونزی، روسیه، هند، برزیل، آرژانتین، شیلی، مکزیک، اکوادور، اروگوئه و ونزوئلا موجود است. این ویرایش شبیه ویرایش خانگی است ولی محدودیتهای خاصی همچون اجازه اجرای تنها سه برنامه به طور همزمان را دارد. بر طبق گفته انتشارات مایکروسافت، ویرایش مبتدی ویندوز XP، «یک ویرایش ارزان قیمت مایکروسافت ویندوز XP است که برای کاربران مبتدی PC در کشورهای در حال توسعه طراحی شدهاست.»
ویرایش مبتدی امکانات خاصی برای بازارهای غیرآمریکایی، جایی که مشتریان ممکن است سواد کامپیوتری نداشته باشند، دارد. به عنوان مثال امکانات راهنمای محلی شده برای آنهایی که به زبان انگلیسی صحبت نمیکنند، تصاویر پس زمینه مخصوص هر کشور و محافظ صفحه نمایشهایی مخصوص و تنظیمات پیش فرض دیگری که برای استفاده راحتتر از ویندوز XP طراحی شدهاست، برخی از امکانات مخصوص این ویرایش است. به علاوه این ویرایش محدودیتهایی دارد که اعمال آنها باعث ارزانتر شدن آن نسبت به نسخههای دیگر ویندوز XP شدهاست.
در این ویرایش تنها سه برنامه به طور همزمان اجازه اجرا دارند و هر برنامه نیز حداکثر میتواند سه پنجره باز داشته باشد. بیشترین رزولوشن به ۷۶۸×۱۰۲۴ محدود شدهاست و هیچ پشتیبانی از دامنه و شبکههای کارگروهی نمیشود. همچنین این ویرایش برای پردازندههای کم توانی همچون سلرون اینتل و Duron کمپانی AMD ساخته شدهاست. در این ویرایش حداکثر حافظه اصلی ۲۵۶ مگابایت و ۸۰ گیگا بایت هارد دیسک را پشتیبانی میکند. (البته مایکروسافت به صورت واضح اعلام نکردهاست که این محدودیت برای اندازه کل دیسک است با برای هر پارتیشن) و بالاخره اینکه گزینههای محدودی برای سفارشی سازی تمها، دسک تاپ و نوار ابزار موجود است.
در ۱۹ اکتبر ۲۰۰۶ مایکروسافت اعلام کرد که ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ نسخه از ویرایش مبتدی ویندوز XP را به فروش رساندهاست. اما در تولید انبوه این ویرایش توفیق چندانی نداشتهاست. نسخههای کرک شده و استفاده بدون مجوز از این ویرایش نیز بسیار موجود است.
ویرایش N ویندوز XP
در مارس ۲۰۰۴ کمیسیون اروپا مایکروسافت را ۴۹۷ میلیون یورو (معادل ۶۰۳ میلیون دلار امریکا) جریمه کرد و دستور داد تا یک نسخه از ویندوز بدون ویندوز مدیاپلیر تهیه کند. کمسیون ادعا کرد که مایکروسافت «قانون رقابت اتحادیه اروپا را با مونوپلی در بازار سیستم عاملهای PC برای سرور (محاسبات) و مدیا پلیرها نقض کرده است» به هر حال مایکروسافت طبق قانون عمل کرد و نسخهای را مطابق قانون تصویب شده عرضه کرد که در آن ویندوز مدیا پلیر وجود ندارد، اما در عوض کاربران را تشویق میکند که مدیاپلیر خود را دانلود کنند. مایکروسافت در ابتدا قصد داشت نام این ویرایش را بدون مدیا بگذارد، اما مقامات اتحادیه اروپا نام ویرایش N را پیشنهاد کردند که حرف N حرف اول عبارت Not with Media Player است. با توجه به اینکه قیمت ویرایش بدون مدیا پلیر XP با ویرایش عادی آن یکسان بود کمپانیهای دل، هیولت پاکارد، لنوو و فوجیتسو زیمنس از ویرایشی که به همراه مدیا پلیر است استفاده کردند.
ویندوز XP امکانات جدید بسیاری در سری ویندوز دارد:
شروع سریع تر و امکان Hibernate
واسط کاربرپسند فوق العاده، شامل یک فریمورک برای توسعه تمهای محیط دسک تاپ.
تعویض سریع کاربر که امکان کار با کامپیوتر را به چند کاربر میدهد که هر کدام دسک تاپهای جداگانه و برنامههای باز مجزا وضعیتهای مختلفی را دارند.
مکانیسم پردازش فونت clearType که برای افزایش قابلیت خواندن متن در صفحات نمایش کریستال مایع و مانیتورهای مشابه طراحی شدهاست.
قابلیت دسک تاپ از راه دور که به کاربران اجازه اتصال به کامپیوترهای یکدیگر و کار با ویندوز XP از طریق شبکه یا اینترنت را میدهد.
پشتیبانی از اکثر مودمهای DSL و اتصالات شبکههای بیسیم
ویندوز XP یک واسط گرافیکی کاربر جدید بر اساس کارها عرضه کردهاست. منوی شروع و قابلیتهای جستجو از نو طراحی شدهاند و افکتهای ویژوال زیادی اضافه شدهاند که در زیر برخی از آنها آمدهاند:
قرار دادن ناحیه انتخاب شده در اکسپلورر در یک مستطیل نیمه شفاف
توانایی قرار دادن گرافیکهایی به آیکون یک فولدر که میتواند نشان دهنده نوع اطلاعات ذخیره شده در فولدر باشد
سایههای برچسب آیکونهای روی دسک تاپ
نوار کناری بر اساس کارهای موجود در پنجره اکسپلودر (کارهای رایج)
توانایی گروه کردن دکمههای موجود در پنجره یک برنامه در یک دکمه
توانایی قفل کردن نوار کار و دیگر نوار ابزارها به منظور جلوگیری از تغییرات تصادفی
ذخیره برنامههای مورد استفاده اخیر در منوی شروع
سایههای زیر منوها (ویندوز ۲۰۰۰ سایههایی زیر نشانگر مارس داشت ولی نه زیر منوها)
ویندوز XP تاثیر هر کدام از افکتهای ویژال روی کاهش کارایی سیستم را تحلیل میکند و سپس تعیین میکند که از کدام یک از آنها استفاده کند. استفاده از هر کدام از این افکتها بیش کاری در پردازنده به وجود خواهد آورد. البته کاربران میتوانند به راحتی تنظیمات مربوطه را عوض کنند.
برخی از افکتها همچون آمیختگی آلفا (شفافیت و مات شدن) تنها توسط کارتهای ویدیو جدید به نمایش در میآیند. اما در صورتی که کارت ویدیویی قابلیت نمایش آمیختگی آلفا را نداشته باشد، کارآیی سیستم پایین میآیند و مایکروسافت توصیه کردهاست که این افکتها به صورت دستی غیرفعال شوند.
در ویندوز XP میتوان از «استایلهای ویژوال» برای تغییر واسط کاربر استفاده کرد. ولی استایلهای ویژوال باید به وسیله مایکروسافت برای اجرا کد شوند. "Luna" نام یک استایل ویژوال است که به همراه ویندوز XP عرضه شدهاست و در ماشینهای با رم ۶۴ مگابایت به بالا به صروت پیش فرض انتخاب میشود. "Luna" به عنوان یکی از استایلهای ویژوال محبوب ویندوز XP است
عکس پس زمینه پیش فرض Bliss یک تصویر از سرزمینی از ناپا والی در بیرون از کالیفرنیا، ناپا است که تپههای سبز و آسمان آبی به همراه ابرهایی در آن تصویر مشاهده میشود. در صورت تمایل نیز میتوان از واسط «کلاسیک» ویندوز ۲۰۰۰ نیز استفاده کرد. چندین نرم افزار جانبی وجود دارد که صدها استایل ویژوال مختلف میسازند. به علاوه مایکروسافت تمی با نام رویال دارد که در ویرایش Media Center وجود دارد. البته در بقیه نسخههای ویندوز XP نیز وجود دارد. تم ویندوز «کلاسیک» از واسط مشابه بقیه تمهای استاندارد ویندوز XP استفاده میکند و تاثیر زیادی روی کاهش کارآیی ندارد.
خط فرمان
ویندوز XP یک واسط خط فرمان cmd.exe برای اجرای تک فرمانها و اجرای اسکرپیتهایی که Batch file خوانده میشوند. راهنمای سینتکس زبان CLI ویندوز XP به خوبی راهنمای واسط گرافیکی آن تهیه نشدهاست. لیست سادهای از دستورات ساده موجود در خط فرمان با تایپ "help" به نمایش در میآید. سینتاکس کامل یک دستور نیز با تایپ «command-name|?» برای هر دستور به صورت مجزا به نمایش داده میشود.
مایکروسافت هر چند وقت یک بار سرویس پکهایی برای سیستم عامل ویندوز به منظور رفع مشکلات و اضافه کردن امکانات به آن انتشار میدهد که عبارت اند از:
سرویس پک یک
سرویس پک ۱ (SP1) ویندوز XP در ۹ سپتامبر ۲۰۰۲ انتشار یافت. از مهمترین امکانات اضافه شده قابل ذکر میتوان به پشتیبانی از USB ۲٫۰ و امکان “Set program Access and Defaults" اشاره کرد. برای اولین بار کاربران میتوانند برنامههای پیش فرض فعالیتهایی همچون جستجوی وب و برنامههای چت را کنترل و اصلاح کنند. البته این امکان قبلاً در سرویس پک ۳ ویندوز ۲۰۰۰ نیز عرضه شده بود. سرویس پک ۱a نسخه دیگری است که مایکروسافت بعداً انتشار داد و در آن ماشین مجازی جاوا مایکروسافت را در پی دادخواهی شرکت سان مایکروسیستمز از ویندوز حذف کرد. آدرس دهی منطقی بلاک که به سیستم عامل اجازه میداد تا هارددیسکهای با ظرفیت بیشتر از ۱۳۷ گیگا بایت را ببینند در سرویس پک ۱ به صورت پیش فرض فعال شد و پشتیبانی از ساتا نیز میسر گشت. پشتیبانی مایکروسافت از سرویس پک ۱ در ۱۰ اکتبر ۲۰۰۶ پایان پذیرفت.
سرویس پک ۲
سرویس پک ۲ (با نام کد "Springboard") در ۶ آگوست ۲۰۰۴ پس از تاخیرهای بسیار، با اصلاحات امنیتی ویژهای در ویندوز، انتشار یافت. بر خلاف سرویسهای قبلی، سرویس پک ۲، امکانات جدیدی به ویندوز XP اضافه کرد. یک دیواره آتش پیشرفته، پشتیبانی بهبود یافته از وای-فای به کمک یک ویزارد، یک Pop-up بلاکر برای اینترنت اکسپورر و پشتیبانی از بلوتوث از جمله قابلیتهای جدید اضافه شده در سرویس پک ۲ بود. پیشرفتهای امنیتی که در سرویس پک ۲ عرضه شده بود شامل اضافه کردن یک دیواره آتش به نام Windows FireWall و فعال کردن پیش فرض آن بود. حفاظت پیشرفته از حافظه که جلوی سربار بافر پردازندهها را میگرفت و پشتیبانی از raw socket را قطع میکرد، ملاحظات امنیتی دیگر اعمال شدهاست. این امکان خرابی ناشی از حمله ماشینهای "Zombie" (که از راه دور با اجرای برنامههایی تمام منابع کامپیوتر را از پای در میآورند) را کاهش میدهد. به علاوه در این سرویس پک بهبودهای مرتبط با امنیتی نیز در زمینه جستجو در وب و پست الکترونیکی داده شد. Windows Security Center که در سرویس پک ۲ ارائه شد، یک نظارت کلی بر جنبههای امنیتی سیستم از جمله حالت نرم افزارهای آنتی ویروس، وضعیت بهنگامی ویندوز، و دیواره آتش جدید ویندوز دارد. نرم افزارهای آنتی ویروس و دیواره آتش میتوانند در این مرکز امنیتی جدید یکپارچه شوند. Windows Movie Maker ۲ با افکتهای ویدیویی و گزینههای جدید در این سرویس پک ارائه شد. لیست کاملی از امکانات اضافه شد در۲ SP در وب سایت مایکروسافت وجود دارد.
با انتشار هر سرویس پک ممکن است برخی از برنامهها دیگر کار نکنند و مایکروسافت لیست این برنامهها را در وب سایت خود ذکر کردهاست. کمپانی AssetMatrix اعلام کرد که در حدود یک دهم کامپیوترهایی که سیستم عامل ویندوز XP خود را باSP۲ به هنگام کردهاند به سختی قادر به اجرای برنامههای این کمپانی شدند. سرویس پک ۲ تغییرات مهمی در ویرایشهای Tablet Pc و Media Center میدهد و از ۲۴ زبان جدید پشتیبانی میکند. تغییرات ویژوالی نیز درSP۲ ایجاد شدهاست. در پرده آغازین ویندوز (جایی که در ابتدای روشن کردن کامپیوتر لوگوی ویندوز XP به همراه سه مربع لغزان در زیر آن به نمایش در میآید) عبارت «©۱۹۸۵-۲۰۰۱» و نام ویرایش (به عنوان مثال «Home Edition» یا "Professional")حذف شدهاست. در ویرایش خانگی رنگ مربعهای لغزان از سبز به آبی تغییر کردهاست. به علاوه آیکون اتصال شبکه بیسیم که دو کامپیوتر را نشان میداد (مشابه آیکون اتصال LAN) تغییر کردهاست و تنها یک کامپیوتر است که سمبل یک موج رادیویی در سمت راست آن مشاهده میشود. در حالی که نگاهها به سمت SP۲ مثبت بود، بعضاً انتقاداتی از سوی برخی کارشناسان نیز مطرح میشد، توماس گرین از The Register ادعا میکند که SP۲ تنها یک مسکن مسخره برای جنبههای امنیتی ویندوز است. درSP۲ بهبودهای امنیتی سطح پایینی صورت گرفتهاست و بسیاری از آنها نیز به ادمین و کاربر نشان داده نشدهاست و اشکالات زیادی هنوز در آن مشاهده میشود، فعال بودن بسیاری از سرویسها و مؤلفههای شبکه ای، اجازه دسترسیهای اشتباه، آسیب پذیری زیاد IE و OE (نرم افزار پست الکترونیکی) در مقابل اسکرپیتهای مخرب و نصب یک بسته فیلتر که فاقد ظرفیت کافی برای خروج از فیلترینگ است، از جمله اشکالات رفع نشدهاست.
سرویس پک ۳
مسائل امنیتی
ویندوز XP به خاطر استعداد بالایش در جذب نرم افزارهای مخرب، ویروس ها، تروجان و کرمها مورد انتقاد قرار میگیرد. به علاوه این نکته را باید در نظر داشت که مسائل امنیتی با این حقیقت آمیختهاست که کاربران ویرایش خانگی به طور پیش فرض یک حساب از یک ادمین دریافت میکنند که یک دسترسی نامحدود به جنبههای پشتیبانی سیستم میدهد. حال اگر حساب ادمین تخریب شود و هیچ قانونی نمیتواند محدوده حساب کامپیوتر مورد توافق را مشخص کند.
به خاطر بازار فروش بالا، ویندوز در طول تاریخ هدف جذابی برای سازندگان ویروس بودهاست. البته حفرههای امنیتی تا زمانی که کشف نشدهاند غیرقابل مشاهده هستند، مایکروسافت بیان داشتهاست که انتشار بستههای رفع مشکل حفرههای امنیتی باعث میشود که هکرها پی به این مشکل ببرند و به سرعت به کامپیوترهایی که هنوز این مشکل را برطرف نکردهاند، حمله کنند. به منظور کاهش سرعت پخش برنامههای مخرب روی کامپیوترهای آسیب پذیر، مایکروسافت در SP۲ تعداد اتصالات خروجی TCP/IP را از ۶۵۵۳۵ به ۱۰ کاهش داد
از آنجایی که بیشتر از این تعداد اتصال خروجی در آن واحد نمیتواند برقرار شود، تعداد زیادی اتصال کامل نشده در صف انتظار قرار میگیرد. این محدودیت اعتراض بسیاری از نرم افزارهای قانونی همچون برنامههای همتا به همتا را برانگیختهاست. البته میتوان با اضافه کردن یک فایل سیستمی به نام «tcpip.sys» محدوده را به مقدار قبلی افزایش داد.
فعال سازی محصول
فعال سازی محصول و مجوز استفاده امر رایجی در نرم افزارهای تجاری و صنعتی میباشد. (علی الخصوص در مورد نرم افزارهای تک کاربره با قیمتهای بالا) ویندوز XP نیز دلایل بسیاری دارد که کاربران کامپیوتری در ابتدای استفاده سیستم عامل خود را به مایکروسافت معرفی نمایند. سیستم به مایکروسافت معرفی میشود تا از انتشار نسخههای غیرمجاز جلوگیری شود. برای فعال سازی به یک کامپیوتر و کاربر خاص به نیاز است که سیستم عامل را در یک محدوده زمانی مشخص فعال کند. حال در طول این مدت اگر دو یا بیشتر از دو مؤلفه مرتبط کامپیوتر به هنگام شود، ویندوز تا زمان فعال سازی مجدد توسط مایکروسافت اجرا نخواهد شد.
محدودیت کپی
سرویس پکهای ویندوز XP طوری طراحی شدهاند که روی کامپیوترهایی که نسخه نصب شده ویندوز XP با کلید محصول غیرمجاز را دارند، نصب نمیشوند. کلید محصول هر نسخه ویندوز XP یکتا است و به همراه مستندات آن به صاحب محصول ارسال میشود، اما تعداد محدودی از این کلیدها در اینترنت انتشار یافتهاند و بسیاری از کاربران از این کلیدها استفاده و ویندوز را غیرمجاز نصب میکنند. در هر سرویس پک لیستی از این کلیدهای نامعتبر اضافه میشود تا جلوی نشر غیرمجاز و بدون اعتبار ویندوز گرفته شود. مایکروسافت درSP۲ یک موتور تشخیص کلید معتبر اضافه کرد که میتوانست کلیدهای ممنوعه را حتی اگر تا به حال از آنها استفاده هم نشدهاست را پیدا کند. البته پس از سروصدای زیاد مشاوران امنیت کامپیوتری که در نتیجه مشکلاتی که این موتور حتی برای کاربران مجاز ویندوز XP پدید آورد، در انتها مایکروسافت تصمیم به غیرفعال کردن موتور تشخیص کلیدهای نامعتبر گرفت. در حال حاضرSP۲ تنها لیست سیاه موجود در سرویس پک ۱ را چک میکند. این بدین معنی است که آنهایی که از کپیهای ویندوز XP استفاده میکنند که اخیراً کلید آنها لورفتهاست میتواند به راحتی SP۲ را به سیستم عامل خود اضافه کنند.
Windows Generic Advantage
Windows Genuine Advantage امکانی است که قانونی بودن گواهی ویندوز XP را چک میکند. در صورتی که تشخیص دادنه شود کلید نامعتبر است اعلانی مرتباً به کاربر گوشزد خواهد کرد که مجوز استفاده را از مایکروسافت خریداری نماید. به علاوه با این تشخیص دسترسی کاربر به بستههای جدید مایکروسافت قطع میشود و دیگر نمیتواند نسخههای جدید نرم افزارهایی همچون دیرکتاکس، ویندوز دیفندر, اینترنت اکسپلورر و دیگر محصولات مایکروسافت را نصب کند.
دانلودهایی که تحت عنوان «به هنگام سازی بحرانی امنیتی» نامگذاری شدهاند بدون مداخله کاربران به صورت خودکار انجام میشوند. اعلان "WGA" هر بار که کاربر به اینترنت وصل میشود، ظاهر میشود و به همین خاطر مورد اعتراض بسیاری از کاربران قرار گرفتهاست. برخی ادعا میکنند که این اعلان هیچ تفاوتی با spywareها ندارد و برخی دیگر حتی ادعا کردهاند که "WGA" نسخه ویندوز اصلی آنها را به اشتباه، دزدی معرفی کردهاست. به هر حال به خاطر اینکه این امکان هنوز در فاز آزمایش است، مایکروسافت امکان حذف آن را مهیا نکردهاست و تنها دستورالعمل حذف دستی آنرا به کاربران میگوید. البته دانلودهای خودکار مایکروسافت نیز میتواند اجباری نباشد، بدین صورت که کاربران باید تنظیم به هنگام سازی خودکار ویندوز خود را در حالتی ست کنند که همیشه و قبل از شروع دانلود به آنها بگوید که چه چیزی قرار است دانلود شود و کاربران نیز میتوانند به راحتی جلوی نصب اعلان WGA را بگیرند و از به هنگام ساز ویندوز بخواهند که کارش را در زمان دیگری ادامه دهد.